{
    "title": "Yaprak Kısımları",
    "image": "https://www.yapraklar.gen.tr/images/yaprak-kisimlari.jpg",
    "date": "20.01.2024 09:13:58",
    "author": "ismail veske",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Yaprak Kısımları;</b> Yapraklar bitkinin gövdesi üstünde bulunur. Fotosentez yapma ve terleme görevine uygun olan yapısı bulunmaktadır. Genellikle yeşil renkli olan yapraklara bu özelliği taşıdıkları klorofil verir. Yaprakların dizilişleri, biçimleri ve büyüklükleri değişiklik gösterir. Yapraklar yaprak ayası ve yaprak sapı olmak üzere iki bölümden meydana gelir. Yaprak ayası, yaprağın yassılaşmış, genişlemiş, ince ve yeşil olan kısmıdır. Yaprak ayası fotosentezin yoğun bir şekilde oluştuğu, gaz alışverişinin yapıldığı yerdir. Geniş yüzey bitkiye daha çok ışık soğurabilme ve daha çok terleyebilme imkânı sağlamaktadır.</div><div><br></div><div>Bu sebeple yaprak ayasının genişliği bitkinin yaşadığı yerle yakından ilişkilidir. Çölde yaşayan bitkilerde yapraklar küçülmüş ya da dikene dönüşmüştür. Böyle olaylarda yaprağın görevlerini özümleme parankiması bulunduran gövde üstlenmiştir. Yaprak ayasının kenarı düz, dişli, testere gibi özellikleri vardır. Yaprak sapı, yaprak sapının yapısı gövdenin yapısına benzer. Yaprak sapının göreni, yaprak ayasını gövdeye bağlar ve yaprak ayasının ışıktan verimli bir biçimde yararlanmasını sağlar.</div><div><br></div><div>Bazı bitkilerin yaprak ayaları, yaprak sapı bulunmaksızın doğrudan gövdeye bağlıdır. Mısır, buğday, lale gibi, birçok tek çenekli bitkide ve bazı çift çenekli olan bitkilerde yaprak sapı yer almaz. Tek çenekli ve çift çenekli bitkilerin yapraklarında damarlanma değişiklikleri bulunmaktadır. Buğday, süsen, mısır şeklindeki tek çenekli olanlarda paralel damarlanma gözükür. Bu damarlanma da ana damar ya da damarlar belirgin bir şekilde kalındır. Yan damarlar ana damarlara paralel bir şekilde uzanır. Fasulye, asma, çınar, gül, at kestanesi şeklindeki çift çenekli olan bitkilerde ağsı damarlanma görülür. Ağsı damarlanma da ana damar belirgin bir şekilde kalındır. Ana damarın ince kollara, bu kolların ağ biçimin daha ince olan kollara ayrılması ile ağsı bir görüntü oluşur.</div><div><br></div><div><b>Yapraklar basit ve bileşik yaprak olmak üzere ikiye ayrılır</b></div><div><br></div><div>Eğer yaprak, tek yaprak ayasından meydana geliyor ise basit yaprak ismini alır. Basit yapraklarda yaprak ayasının biçimi oval, yuvarlak, mızraksı, şeritsi, iğnemsi şeklinde olabilir. Yaprak ayası iki ya da daha çok yaprakçıktan meydana geliyorsa bileşik yaprak şeklinde isimlendirilir. Yapraktan bir kesit alınıp mikroskopla incelenir ise yaprağın alt ve üst yüzeylerinin tek sıralı epidermis hücreleri ile örtülü olduğu gözükür. Bu hücreler kloroplastları yer almadığı için renksizdir. Epidermis hücreleri arasında boşluk bulunmamaktadır ve bunların yüzeyi salgıladıkları mumsu olan bileşik yaprak örnekleri kütikula tabakası ile örtülüdür.</div><div><br></div><div>Kütikula tabakası bitkinin su kaybının önüne geçer, bu sebepten dolayı suda ve su kenarlarında yaşamakta olan bitkilerde ince, kurak bölge bitkilerinde ise<br>Kalındır. Kütikula, yaprağın daha alt tabakalarına ışığın girmesinin önüne geçmez. Epidermis hücrelerinin dış çeperleri kalın, yan ve iç çeperleri ise daha incedir. Bu hücreler dikdörtgenimsi bir biçimdedir. Fotosentez için gerekli bulunan karbondioksit epidermis hücreleri arasında yer alan stomalar ile dışarıdan alınır. Stoma ayrıca oksijen ve su buharının giriş ve çıkışını düzenler.</div><div><br></div><div>İki epidermis arasında yer alan çok hücreli kısma mezofil denir. Mezofil tabakası içerisinde yaprak damarları ve parankima dokusu bulunur. Kloroplastlı parankima hücrelerinden oluşan bu bölge yaprağın fotosentez yapan dokularıdır. Mezofil tabakasında palizat ve sünger parankiması olmak üzere iki hücre grubu yer alır. Palizat parankiması, üst epidermisin altında ve epidermise dik yerleşmiş, uzun, silindir biçimindeki hücrelerden meydana gelir. Fazla miktarda kloroplasta sahip olan palizat parankiması hücrelerinde yoğun bir biçimde fotosentez meydana gelir. Sünger parankimasında yer alan hücreler düzensiz olan bir biçimi bulunmaktadır ve aralarında geniş boşluklar olacak biçimde yerleşmiştir. Bu oluşan boşluklarda karbondioksit, oksijen ve su buharı yer alır.</div>"
        }
    ]
}